DEX (Decentralized Exchange), Türkçe anlamıyla “Merkezi Olmayan Borsa”, geleneksel merkezi borsaların aksine merkezi olmayan bir yapıda işleyen kripto para alım satım platformlarıdır. DEX’ler, kullanıcıların doğrudan birbirleriyle kripto para ticareti yapmasına imkan tanırken, işlemleri aracı veya merkezi bir platform olmadan gerçekleştirir.
DEX’lerin temel özellikleri şunlar:
- Merkezi Olmayan Yapı: DEX’lerde işlemler merkezi bir aracı olmadan gerçekleşir. Kullanıcılar, kendi cüzdanlarından işlem yapar ve özel anahtarlarına sahiptir, bu da daha fazla kontrol ve güvenlik sağlar.
- Kullanıcı Kontrolü: Kullanıcılar, varlıklarını cüzdanlarından DEX’e transfer ederek işlem yaparlar. Bu sayede platformlara varlıklarını emanet etme ihtiyacı ortadan kalkar.
- Daha Fazla Gizlilik: Kullanıcılar, kimlik bilgilerini vermeden ve KYC (Know Your Customer) prosedürleri olmadan işlem yapabilirler, bu da daha fazla gizlilik sağlar.
- Daha Geniş Varlık Seçenekleri: DEX’ler genellikle daha geniş bir kripto para varlık yelpazesi sunar, çünkü herhangi bir token veya coinin eklenmesi daha esnek bir süreçtir.
- Likitlik Havuzları: DEX’lerde, kullanıcılar likidite havuzlarına katılarak likidite sağlayabilirler. Bu, ticaret yapmak isteyen kullanıcılar için daha iyi işlem deneyimi sağlar.
- Akıllı Sözleşmeler: DEX işlemleri genellikle akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleşir. Bu sayede otomatik işlemler, likidite havuzları ve fiyat belirleme mekanizmaları kullanılabilir.
DEX’ler, kullanıcıların merkezi borsalara kıyasla daha fazla kontrol ve gizlilik sağlamasının yanı sıra, kripto varlık ticaretini daha demokratik ve dağıtık bir şekilde gerçekleştirmelerine olanak tanır. Ancak, likidite ve güvenlik gibi konular, DEX’leri kullanırken dikkat edilmesi gereken faktörlerdir.